اگر شما هم به دنیای خیاطی و گلدوزی علاقه مندید، لازم است با انواع دوخت ها با دست آشنا باشید؛ چرا که مقدمه و پایه یادگیری این هنرهاست. هنر گلدوزی یک هنر سرگرم کننده و آرامش بخش است. به علاوه گلدوزی برزیلی یک راه آسان برای خلق هنر های زیبا روی پارچه می باشد. ممکن است شروع به کار در گلدوزی سخت به نظر برسد، اما اکثر الگوهای این هنر فقط به سوزن، طرح و نخ ساده نیاز دارند. اگر شما در این زمینه یک متخصص یا یک مبتدی باشید، فرقی ندارد. در هر صورت باید دوخت های پایه و ساده را که نیاز هنر گلدوزی است یاد بگیرید و انجام دهید.
امروز در این مطلب دوخت های ساده و پر کاربرد در گلدوزی را به شما آموزش می دهیم. پس با ما همراه باشید و پایه این هنر زیبا را یاد بگیرید.
اسم انواع دوخت های دستی (جدول)
در شروع کار اسم انواع دوخت با دست در گلدوزی را در جدول زیر آورده ایم تا در ذهن شما نقش ببندد، سپس در ادامه به معرفی هر کدام می‌پردازیم.
دوخت شلال ساده | دوخت بخیه ساده |
دوخت ساقه دوزی | دوخت گره فرانسوی |
دوخت توپردوزی | دوخت زنجیره ای |
زنجیره تک حلقه | |
دوخت زیگزاگ ساده |
معرفی انواع دوخت گلدوزی
همانطور که گفتیم دوخت ها در گلدوزی 9 مدل مختلف دارند که در ادامه قصد داریم به معرفی هر یک بپردازیم.
دوخت بخیه ساده
دوخت بخیه یکی از دوخت های پر کاربرد در خیاطی و گلدوزی با دست می باشد. این دوخت به صورت رفت و برگشتی دوخته می شود. برای دوخت بخیه ساده در شروع کار سوزن را از زیر پارچه وارد کرده و سپس حدود نیم سانت عقب تر از جایی که سوزن وارد شده است، سوزن را به پشت پارچه هدایت کرده و دوباره نیم سانت جلوتر از اولین نقطه ای که سوزن برای بار اول وارد شده بود، سوزن را وارد پارچه می کنیم.
دوخت شلال ساده
شلال ساده یک دوخت آسان و راحت می باشد که بیشتر برای پر کردن و دوخت برگ و ساقه مورد استفاده قرار می گیرد. در این دوخت، کوک های منظم و یک اندازه را پشت سر هم در راستای یک خط صاف و یا منحنی دوخت می کنند.
دوخت گره فرانسوی
گره فرانسوی ارزش یادگیری را دارد. چرا که بسیار زیبا بوده و در عین زیبایی و کاربرد فراوان خیلی راحت دوخته می شود. (به تصویر زیر نگاه کنید.) برای دوخت گره فرانسوی اول سوزن را از زیر، وارد پارچه کرده و بعد از این مرحله باید نخ را چندین بار به دور سوزن بپیچید. زمانی که عمل پیچیدن را انجام دادید، طبق تصویر دوباره سوزن را در همان نقطه ای که برای بار اول از پارچه درآوردید، وارد کنید. حالا انگشت شست خود را روی گره بگذارید و نخ را خیلی آرام بکشید تا گره بر روی پارچه قرار گیرد. بزرگی گره شما بستگی به تعداد نخ هایی که به دور سوزن می پیچید و همچنین ضخامت نخ دارد.
دوخت ساقه دوزی
ساقه دوزی همان گونه که از نامش پیداست، برای دوخت ساقه ها کاربرد دارد. این دوخت بر روی خط های مستقیم آسان و راحت است ولی برای دوخت های منحنی نیاز به تبحر و مهارت دارد. پس بهتر است ساقه دوزی را بر روی خط های صاف زیاد تمرین کنید تا در دوخت های منحنی دچار مشکل نشوید.
برای این دوخت مطابق تصویر در نقطه 1 نخست سوزن را از زیر وارد پارچه کنید. حالا برای این که نقطه 2 را درست کنید باید نخ را به حالت مایل و کمی کج در نقطه 2 کوک بزنید. سپس سوزن را در نقطه 3 که کاملا هم ردیف با نقطه 1 است بیرون بیاورید. در واقع نقطه 3 باید در میان نقطه 1 و 2 باشد.
دوخت زنجیره
زنجیره هم یکی از دوخت های زیبا و پر کاربرد در هنر گلدوزی می باشد. این دوخت بسیار آسان است که زیبایی زیادی را در کار شما به وجود می آورد. برای دوخت زنجیره ای در اول کار سوزن را از زیر وارد پارچه کرده، بعد نخ را به حالت حلقه درآورده و با شست خود حلقه را نگه دارید. سوزن را در کنار نقطه اول دوباره وارد پارچه کنید و از وسط حلقه تشکیل شده سوزن را خارج کنید.
بعد از این کار نخ را آهسته بکشید تا زنجیره به اندازه دلخواه تشکیل شود. همه دانه های زنجیره به همین حالت دوخته می‌شوند. برای زیبایی بیشتر سعی کنید تا اندازه زنجیره ها به یک اندازه باشد.
برای آشنایی بیشتر با این نوع کوک، پیشنهاد می‌کنیم مقاله آموزش دوخت زنجیره ای روی پارچه را مطالعه کنید.
دوخت توپر دوزی
توپر دوزی که به نام های برگ دوزی و ساتین دوزی هم مشهور است برای پر کردن و دوخت گل برگ ها و برگ ها کاربرد دارد. در این دوخت شلال ها به صورت مایل در کنار هم قرار می گیرند. برای این دوخت سوزن را از سمت راست طرح وارد کرده و به حالت مایل از سمت چپ طرح خارج کنید. اگر طرح شما دایره ای بود، از قطر دایره شروع به دوخت کنید.
دوخت دندان موشی
دندان موشی هم یکی دیگر از دوخت های پرکاربرد در هنرهای خیاطی، گلدوزی و نمد دوزی می باشد. این دوخت جزو مهم ترین دوخت های دستی به حساب می آید و کاربردهای زیادی دارد. برای شروع به کار دوخت این مدل باید از سمت چپ پارچه اقدام کنید. در شروع کار سوزن را از زیر پارچه وارد کنید.
با توجه به تصویر نقطه 1 مکان خارج کردن سوزن می باشد. حالا نخ را حلقه کنید و سوزن را اول از نقطه 2 وارد کرده و از نقطه 3 که باید هم ردیف با نقطه 1 باشد خارج کنید. باید سوزن را از روی حلقه ایجاد شده عبور دهید. نخی را که حلقه کردید توسط انگشت شست دست چپ نگه دارید و زمانی که سوزن را از پارچه بیرون می کشید، نخ حلقه شده را رها کنید.
زنجیره تک حلقه
زنجیره تک حلقه هم مانند زنجیره دوخته می شود فقط یک زنجیره دارد. از این مدل دوخت برای دوختن گل های چند برگی استفاده می شود.
برای دوخت زنجیره تک حلقه مطابق شکل اول سوزن را از نقطه 1 خارج کنید. نخ را به حالت حلقه درآورده و سوزن را از نقطه 2 وارد پارچه کنید. چون این دوخت تک زنجیره است، پس باید برای محکم شدن زنجیره بست بزنید. برای این کار و در ادامه دوخت، سوزن را از وسط حلقه و در نقطه 3 وارد پارچه کرده و از نقطه 4 از پارچه خارج کنید. این کار سبب تشکیل بست و سفت شدن حلقه می شود.
دوخت زیگزاگ ساده
دوخت زیگزاگ ساده در بین دو خط موازی انجام می شود. این دوخت نیاز به تمرین داشته و بسیار پر کاربرد می باشد. برای دوخت زیگزاگ ساده در اول کار از پایین طرح سوزن را در نقطه A وارد کرده و به صورت مایل از نقطه B خارج شده و نیم سانت فاصله گذاشته و در نقطه C وارد پاچه می کنیم.
طبق تصویر در ادامه دوخت سوزن را از نقطه D وارد کرده و از نقطه E خارج می کنیم. نخ را به صورت مایل پایین آورده و در نقطه E داخل کرده و در نهایت از نقطه G خارج می کنیم. تمام مرحله را به همین روش انجام می دهیم. البته زیگزاگ به روش های مختلفی دوخته می شود که این یکی از روش های دوخت این طرح می باشد.
دوخت های آموزش داده شده در این مطلب از پر کاربردترین دوخت های هنر گلدوزی می باشند که به عنوان دوخت پایه این هنر شناخته شده اند. چنانچه علاقه من به یادگیری گلدوزی هستید، می توانید آموزش های این هنر را از طریق صفحه آموزش گل دوزی دنبال کنید.
وسایل مورد نیاز برای آموزش انواع دوخت گلدوزی
شما می توانید تمامی وسایل گلدوزی را برای انجام دوخت های مختلف، از فروشگاه هنری با تخفیف ویژه و به صورت آنلاین خریداری کنید.
سوالات متداول در آموزش انواع دوخت
1- چند مدل دوخت در گلدوزی وجود دارد؟
انواع دوخت با دست در گلدوزی عبارتند از: بخیه ساده، شلال ساده، گره فرانسوی، ساقه دوزی، زنجیره ای، تک حلقه، زیگزاگ ساده و دندان موشی.
2- کدام دوخت در گلدوزی کاربرد بیشتری دارد؟
هر کدام از دوخت های معرفی شده کاربرد خاص و منحصر به فرد خود را دارند.بنابراین بهتر است همگی آن ها را تمرین کنید و یاد بگیرید تا بتوانید حرفه ای تر گلدوزی کنید.
منبع:
در ادامه بخوانید: دوخت عنکبوتی (پیشرفته)