شماره دوزی روی لباس و پارچه معمولی

مقاله شماره دوزی روی لباس و پارچه معمولی، سعی دارد تا این هنر ساده و زیبا را به صورت ساده به شما آموزش دهد. هنر شماره دوزی نوعی گلدوزی و سوزن دوزی بر روی پارچه ای مخصوص و سوراخ دار است.

تفاوت کوبلن دوزی و شماره دوزی

اگر شما با دوخت کوبلن آشنا باشید و آن را بلد باشید، دوخت شماره دوزی و روش های دوختن آن برای شما بسیار ساده تر خواهد بود. چراکه شماره دوزی دقیقا مثل کوبلن دوزی است. شماره دوزی در واقع یک نوع گلدوزی است که در آن خانه‌های دوخت با ضربدر پر می شوند و باید درون مربع هایی کوچک بدوزیم.

مدل دوخت شماره دوزی مانند کوبلن دوزی است، اما با این تفاوت که در کوبلن فقط یک دوخت کج داریم، ولی در شماره دوزی هر دو قطر مربع با ۲ دوخت کج متضاد و روبروی هم، بصورت ضربدری پر می‌شوند.

اگر پارچه از نوعی باشد که به راحتی نتوان روی آن مربع های فرضی در نظر گرفت، بر روی آن از تور شماره دوزی سوراخ دار و مخصوص شماره دوزی استفاده می شود.

مزیت شماره دوزی بر کوبلن دوزی

شما می توانید از این هنر و این نوع دوخت بر روی هر نوع پارچه معمولی و لباسی که دوست داشته باشید استفاده کنید. تنها کافیست بر روی پارچه مورد نظرتان پارچه مخصوص شماره دوزی را بچسبانید و سپس شروع به دوختن کنید. بعد از پایان دوخت شماره دوزی، این امکان برای شما وجود دارد که تار و پود پارچه شماره دوزی را بکشید تا طرح دوخته شده بر روی پارچه ای که قبلا در زیر تور شماره دوزی چسبانده بودید، منتقل ‌شود.

وسایل مورد نیاز برای شماره دوزی روی پارچه

شما می‌توانید تمامی وسایل شماره دوزی و گلدوزی را از سایت هنری با تخفیف ویژه تهیه کنید.

• نخ گلدوزی با دست یا نخ دمسه
• پترن شماره دوزی
• پارچه شماره دوزی سفید آیدا ۱۴ کانت
• سوزن شماره دوزی
• قیچی گلدوزی
• کارگاه گلدوزی

پارچه و سوزن شماره دوزی

در شماره دوزی و گلدوزی، پارچه و سوزنی که برای دوخت استفاده می کنید، بسیار مهم هستند. تناسب آنها با یکدیگر نیز بسیار مهم است. سوزنی که شما برای دوخت شماره دوزی یا گلدوزی استفاده می کنید، باید متناسب با پارچه تان باشد، چرا که به طور مثال، اگر برای پارچه هایی که دارای بافت متراکم هستند، از سوزن بزرگ استفاده کنید، اثر سوراخ سوزن روی پارچه شما باقی خواهد ماند و ظاهر کارتان را بد و نازیبا جلوه خواهد داد.

در این مقاله از هنری سعی شده تا آموزش شماره دوزی روی لباس و پارچه را از ابتدای یک پروژه آسان تا انتها به صورت تصویری و توضیح کامل، برای شما نوآموز گرامی توضیح داده شود.

مراحل اجرای شماره دوزی روی لباس و پارچه

مرحله اول

برای این منظور در اولین مرحله از کارمان به یک طرح نیاز داریم. برای این آموزش به عنوان نمونه تصویری بسیار ساده از یک سیب کوچک در سایز های ۳.۳ سانتی متر در ۳.۶ سانتی متر در نظر گرفته شده کد رنگ های مورد نیاز نیز در گوشه طرح نوشته شده است. طرح این سیب ساده را خودتان نیز می توانید به وسیله یک مداد یا خودکار بر روی کاغذ شطرنجی بکشید.

قیچی های مخصوص شماره دوزی و گلدوزی کوچک هستند و تیغه های بسیار تیزی دارند، به همین دلیل هم به هنگام بریدن نخ، نخ را نمی جوند و آن را تمیز می برند. در مورد پارچه شماره دوزی هم باید گفت که این پارچه ها دارای کانت‌های مختلفی هستند.

منظور از کانت تعداد سوراخ‌های است که در یک اینچ از آن پارچه قرار دارند و هرچه تعداد و شماره کانت‌ها بالاتر بروند، بافت پارچه ریزتر می‌شود، در نتیجه پارچه شما هم نرم‌تر است. یعنی پارچه ۱۸ کانت از ۱۴ کانت، بافتی ریزتر و نرم‌تر دارد.

کار با نقشه شماره دوزی

نقطه شروع کار را روی نقشه با مداد علامت گذاری کنید. از نقطه مشخص شده و صحیح دوخت شماره دوزی تا را آغاز کنید و به‌ طرف انتهای طرح ادامه دهید. هر مربع رنگی بر روی نقشه یعنی یک دوخت ضربدری که باید روی پارچه گلدوزی یا شماره دوزی شود.

توجه داشته باشید که هر مربع بزرگ بر روی نقشه از ۱۰ مربع کوچک در طول و ۱۰ مربع کوچک در عرض تشکیل شده است. پارچه را باید مطابق با اندازه نقشه‌مان انتخاب کنیم. برای بدست آوردن اندازه دقیق نقشه تعداد خانه‌های نقشه را می شماریم. به این صورت که از اولین خانه رنگ دار در سمت چپ نقشه تا اخرین خانه رنگ‌دار در سمت راست را می‌شماریم و سپس بر روی پارچه علامت‌گذاری می کنیم. به طور مثال، اگر تعداد خانه‌های رنگی نقشه ۴۰ خانه بود، شما باید ۶۰ خانه را بر روی پارچه در نظر بگیرید، چرا که باید از هر طرف ۱۰ خانه را نیز برای حاشیه طرح بگذارید.

همین کار را برای بالا و پایین طرح نیز انجام می دهیم. در نهایت نیز کادری که نشان دهنده تعداد خانه های شما در نقشه است را دور تا دور کار روی پارچه علامت می‌گذاریم و می‌دوزیم.

مرحله دوم

در این مرحله شما اول باید نقطه مرکزی پارچه شماره دوزی‌تان را مشخص کنید. ابتدا پارچه را از وسط تا کنید، سپس مجددا از وسط آن را تا کنید. یعنی در مجموع پارچه تان باید چهارلا شده باشد.

حالا باید مرکز پارچه را با یک سوزن علامت گذاری کنید. اکنون زمانی که تای پارچه تان را باز کنید، نقطه مرکزی پارچه‌تان مشخص شده است و باید دوخت شماره دوزی تان را از آنجا آغاز کنید.

مرحله سوم

در این مرحله با استفاده از کارگاه گلدوزی، پارچه را همانند تصویر زیر ثابت نگه داشته و فیکس می‌کنیم و برای کار دوخت طرحمان آماده می شویم.

به هنگام نخ کشیدن سوزن و به هنگام دوخت، توجه داشته باشید که هر دو سر نخ را نباید در یک راستا قرار دهید و باید یک سر نخ از سر دیگر آن کوتاه‌تر باشد. به این ترتیب هم دوختتان زیباتر می شود و هم اینکه اگر جایی از دوخت را اشتباه انجام داده باشید، به راحتی می توانید آن دوخت را با خارج کردن سوزن و کشیدن نخ، بشکافید و دوباره به شکلی صحیح آن را بدوزید.
ضمنا انتهای نخ را نباید گره بزنید و نخ را به هنگام دوخت از پشت کار، به شکلی که بعدا خواهیم گفت، فیکس می‌کنیم و نیازی به گره زدن نخواهید داشت.

مرحله چهارم

در مرحله چهارم از آموزش شماره دوزی روی لباس، کار دوختمان را از نقطه وسط پارچه که قبلا در مرحله دوم از این آموزش مشخص کرده بودیم، با نخ گلدوزی دمسه شماره #907 شروع می کنیم. سوزن را از وسط همان نقظه مرکزی که به دست آورده بودیم رد می کنیم، اما نخ را تا انتها بالا نمی آوریم و ۲ تا ۳ سانت از نخ را همانند تصویر پایین، در پشت کار باقی می گذاریم.

با دست نگه میداریم تا به هنگام دوخت خانه های بعدی نخ را در زیر دوخت جای دهیم و اینگونه نخ بدون نیاز به داشتن گره در زیر کار فیکس می شود.

همانند تصویر زیر به دوخت ادامه می دهیم اما توجه‌مان باید به قسمت زیر کار نیز باشد که نخ اضافی پشت کار را حتما در زیر کار قرار دهیم.

حالا باید نخ شما در زیر کار همانند تصویر زیر باشد:

مرحله پنجم

در این مرحله به کار دوختمان ادامه می دهیم. برای دوخت یک ردیف از رنگ، به تعداد شماره خانه‌ها و تا جایی از خانه‌ها که در نقشه با آن رنگ مشخص شده است‌‌، همانند دوخت کوبلن دوزی می دوزیم و پیش می رویم.

مرحله ششم

حالا در این مرحله باید ردیفی را که با دوخت کوبلن بافتیم با دوخت برعکس برگردیم تا دوخت ضربدری ما کامل شود و دوخت ما، مانند تصویر زیر، به شکل دوخت شماره دوزی درآید.

حالا این ردیف را تا انتها به همین صورت می دوزیم تا به انتهای دوخت این رنگ از کار (همانند نقشه و طرح مان) بر روی پارچه برسیم.

مرحله هفتم

در این مرحله و در گام بعدی، خانه‌های ردیف بعدی را مطابق با نقشه می‌شماریم و شروع به دوخت آن می‌کنیم. این ردیف هم همانند ردیف پیشین، با همان نخ سبز رنگ شماره 907# است.

مرحله هشتم

در این مرحله ردیف بعدی را نیز از روی نقشه می‌شماریم و دوخت ردیف را شروع می کنیم. این کار را ادامه می دهیم تا آن قسمت از دوخت به پایان برسد.

مرحله نهم

حال در این مرحله دوخت ما با نخ سبز رنگ شماره #907 به پایان رسیده است. نخ را همانند عکس پایینی، در زیر کار فیکس می‌کنیم و در انتها اضافه نخ را می‌بریم. اینگونه پشت کار ما نیز بسیار تمیز و ظریف می‌ماند و چون از گره استفاده نمی‌کنیم، در قسمت پشت کار، برجستگی و ناهمواری پیدا نمی‌کند.

مرحله دهم

در قسمت بالا و در مرحله پیشین، کار ما با نخ شماره #907 به پایان رسید و حالا می خواهیم از نخ سبز رنگ شماره #906 استفاده کنیم.

همانند مراحل قبلی ابتدا از روی نقشه خانه ها را می‌شماریم و شروع به دوخت می‌کنیم. ابتدا به همان صورت که در قبل گفته شد، به شکل دوخت کوبلن دوزی، از چپ به راست، به تعداد شمرده شده از روی نقشه می‌دوزیم.

سپس از روی همان ردیف از راست به چپ و در جهت برگشت با دوخت معکوس برمی‌گردیم و ضربدرهای این ردیف را کامل می‌کنیم.

دوخت این رنگ را نیز همانند نقشه طرحمان تا انتها به تعداد شماره‌هایی که از روی نقشه شمرده‌ایم، می‌دوزیم و این قسمت از طرح را به انتها می‌رسانیم.

در بالا تصویر تمام شده از این قسمت از طرح را می بینید که تقریبا دوخت قسمت‌های اصلی سیب کوچک ما تمام شده است و کار دوخت ما با رنگ سبز شماره #906 به پایان رسیده است. حالا باید قسمت شاخه سیب را با نخ شماره #632 بدوزیم.

مرحله یازدهم

در این قسمت از کار باید با استفاده از نخ شماره 632# شاخه بالایی سیب را بدوزیم. سوزن و نخ را همانند عکس زیر از لای نخ های سبز رنگمان عبور می دهیم و سپس شروع به دوختن می‌کنیم.

مرحله دوازدهم

در مرحله دوازدهم از آموزش شماره دوزی روی پارچه معمولی تعداد خانه‌های شاخه سیب را از روی نقشه می‌شماریم و همانند نقشه می‌دوزیم و دوخت این رنگ را نیز به پایان می‌رسانیم.

نخ را همانند تصویر زیر، در پشت کار و لابه‌لای نخ‌های سبز رنگ فیکس می‌کنیم و اضافه نخ را برش می‌زنیم.

مرحله سیزدهم

در این مرحله به سراغ دوخت برگ سیب می‌رویم و با نخ رنگ سبز تیره به شماره #699 شروع به دوخت برگ سیب می‌کنیم. همانند مراحل قبلی از روی نقشه، خانه‌ها را می‌شماریم و جای آن را بر روی پارچه مشخص می‌کنیم. سپس دوخت را با نخ جدید آغاز می کنیم.

دوخت را به همان صورت، ابتدا به شکل کوبلن دوزی در یک ردیف می دوزیم و سپس به جهت معکوس برمی‌گردیم و دوخت را به شکل ضربدری درمی‌آوریم.

سپس ردیف بعدی را نیز همانند نقشه می‌دوزیم و این کار را تا انتهای دوخت این نخ و اتمام برگ سیب، انجام می‌دهیم.

حالا دیگر کار دوخت برگ شما به اتمام رسیده است و باید نخ را از زیر کار محکم کرده و مانند دفعات پیشین در زیر کارتان فیکس کنید.

کار دوخت شماره دوزی شما در اینجا به پایان رسیده است

امیدوارم آموزش شماره دوزی رو پارچه و لباس، این هنر ساده، زیبا و ظریف، برای شما مفید بوده باشد و به کمک آن توانسته باشید تصویری صحیح و کلی از شماره دوزی در ذهنتان ایجاد شده باشد و آن را به خوبی فرا گرفته باشید تا با استفاده از آن بتوانید برای خودتان در طرح ها و مدل‌های متفاوت و متنوعی، دوخت زیبای این هنر قدیمی اما دوست داشتنی را انجام دهید. در این آموزش سعی شده است تا اصول پایه و اولیه برای دوخت شماره دوزی به شما آموزش داده شود.

اگر به هنر شماره دوزی علاقمند هستید و می خواهید آن را به صورت حرفه ای و تخصصی تر فرا بگیرید، می توانید از کلاس آموزش شماره دوزی در سایت هنری استفاده نمایید و همچنین ابزار و مواد ساخت هر یک از موارد گفته شده را می توانید در قالب بسته یا پک از سایت تهیه نمایید.

منابع:
wikihow.com/Cross-Stitch
sewingseed.blogspot.com.tr

سوالات متداول

۱ – برای یادگیری حرفه ای شماره دوزی از کجا باید شروع کنم؟

شما می‌تونین با شرکت در کلاس آموزش شماره دوزی سایت هنری تمامی مهارت های لازم را به دست آورید.

۲ – برای شماره دوزی به چه ابزارهایی احتیاچ دارم؟

پارچه، تور، نخ، کارگاه، سوزن و قیچی از مهم ترین وسایل مورد نیاز در شماره دوزی هستند.