هنرها و صنایع دستی به عنوان نمادی مهم در دل هر فرهنگی شناخته می شوند. هنر چرم‌دوزی، با قدمتی به اندازه تمدن بشر، یکی از مهم ترین صنایع دستی به حساب می آید. چرم از دیرباز جزئی از زندگی روزمره انسان ها بوده است. با وجود گسترش و تنوع کالاها و مواد اولیه، چرم هنوز کارائی خود را حفظ کرده و به دلیل کیفیت و استحکام بالایی که دارد همچنان در تولید انواع اکسسوری، مبلمان و تزئینات داخل منزل به کار می‌رود. تلفیق چرم دوزی با طرح های مدرن زیبایی محصولات چرمی را دوچندان کرده است.
معرفی هنر چرم دوزی:
هنر چرم‌دوزی، تنها روشی برای ساخت محصولات مصرفی نیست، هنرمندان می توانند با استفاده از خلاقیت و نبوغ هنری خود را با استفاده از چرم نمایش دهند. چرم‌دوزی یک فرایند تمام‌عیار هنری است که شامل طراحی، برش، دوخت و تزئین می شود. قصد داریم در ادامه تمامی موارد مهم و ضروری برای آموزش چرم دوزی را معرفی کنیم.
آشنایی با وسایل چرم دوزی
یکی از مقدمات یادگیری چرم آشنایی با انواع وسایل چرم دوزی، کاربرد ها و روش استفاده صحیح از هر کدام است. در ادامه مهم ترین ابزارهای کاربردی چرم دوزی را معرفی خواهیم کرد.
سمبه:
سمبه، ابزاری است برای ایجاد سوراخ‌های ریز و دقیق بر روی چرم، که در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف موجود است. برای استفاده از سمبه چرم دوزی باید ابتدا آن را روی چرم قرار داده و سپس با استفاده از مشته چرم که ابزاری شبیه چکش است بر روی آن ضربه بزنید. یکی از مهم ترین دلایل سوراخ کردن چرم، آماده سازی برای دوخت دستی آن است. با ایجاد سوراخ می توان بهتر سوزن و نخ را از آن عبور دهیم. انواع سمبه چند سر در بازار وجود دارد که مخصوص سوراخ کردن چرم قبل از دوختن است.
نخ چرم دوزی:
نخ‌های مخصوص چرم‌دوزی مقاومت بالایی دارند و در رنگ‌ها و قطرهای متنوعی تولید می‌شوند. انتخاب نخ مناسب بستگی به ضخامت و جنس چرم دارد و باید به گونه‌ای باشد که با دوخت، هماهنگی و استحکام لازم را داشته باشد. نخ های موم زده به دلیل مقاومت بالا یکی از پر استفاده ترین نخ ها در چرم دوزی به شمار می روند.
سوزن چرم‌دوزی:
سوزن‌های مخصوص چرم‌دوزی، تیز و سخت‌تر از سوزن‌های معمولی هستند تا بتوانند بدون آسیب دیدن وارد چرم شده و خروج پیدا کنند. در اندازه‌های متفاوتی موجودند تا بتوان از آن‌ها در پروژه‌های گوناگون استفاده کرد. استفاده از سوزن هایی که به اندازه کافی تیز نیستند ممکن است باعث آسیب دیدن یا حتی پاره شدن چرم شود.
انواع چرم:
قطعا مهم ترین وسیله برای چرم دوزی خود چرم است. چرم تنوع بسیار بالایی دارد، شناخت انواع چرم، از چرم‌های طبیعی نظیر چرم گاوی، بزی و گوسفندی، گرفته تا چرم‌های مصنوعی برای هر چرم‌دوزی ضروری است. برای انتخاب و خرید چرم باید ابتدا نیاز خودمان را مشخص کنیم.
آستر چرم:
از آستر افزایش نرمی و زیبایی بیشتر در پشت چرم استفاده می‌شود. آستر بیشتر برای محصولاتی مانند کیف که ابعاد نسبتا زیادی دارد استفاده می شود. انواع مختلف آستر مثل سوزنی، اشبالت در بازار وجود دارد/
یراق‌آلات چرم:
دکمه، قفل، زیپ‌ها و سگک تنها نمونه ای از یراق آلاتی هستند که در چرم دوزی به کار می روند. هر یک از این محصولات کاربرد خاص خود را دارند علاوه بر این یراق آلات نقش زیادی در افزایش زیبایی و جذابیت محصولات چرمی دارند.
انواع دوخت‌ها و تکنیک‌های چرم‌دوزی
پس از آشنایی با ابزار مورد نیاز در چرم‌دوزی، باید به سراغ آشنایی با تکنیک های پایه و انواع دوخت در چرم برویم. هر دوخت و تکنیک ویژگی های مختلفی دارد و بسته به نیاز افراد می تواند در ساخت محصولات به آن ها کمک کند.
دوخت دو سوزنه:
یکی از معروف‌ترین و قدیمی‌ترین دوخت‌ها در چرم‌دوزی، دوخت دو سوزنه است. این دوخت بسیار محکم است و معمولاً با دو سوزن و با دست انجام می‌گیرد. برای راحتی هنگام دوخت می توان از گیره پا اسبی هم استفاده کرد. در این روش، دو سوزن متناوب دوخت را انجام می دهند، که باعث می‌شود دوخت نه تنها محکم باشد بلکه ظاهری زیبا نیز داشته باشد.
دوخت زنجیره ای:
در این نوع دوخت، نخ نجیره‌ای از حلقه‌ها را ایجاد می‌کند که می تواند استحکام و دوام بالایی داشته باشد. معمولا این نوع دوخت با استفاده از نخ هایی با رنگ متضاد از چرم به کار می رود تا جلوه ای بیشتری روی چرم داشته باشند.
دوخت حصیری
این نوع دوخت به ویژه در تزئینات چرمی کاربرد دارد و هنگامی که می‌خواهید دو تکه چرم را به یکدیگر هم متصل کنید به کار می رود. این دوخت می‌توانند از لحاظ زیبایی‌شناختی تأثیر بزرگی بر روی محصول داشته باشند.
حکاکی چرم:
برجسته‌کاری چرم، تکنیکی است که در، طرح‌ها و نقوشی را بر روی چرم ایجاد می‌کنند که بافت برجسته‌ای به چرم می دهد. اجرای این تکنیک به دقت و توجه زیادی نیاز دارد و معمولا آن را بر روی مدل های نرم تر چرم، مثل چرم گوسفندی اجرا می کنند.
رنگ‌آمیزی لبه چرم:
چرم های طبیعی معمولا در طی یک پروسه از چرم خام تبدیل می شود به چرم قابل استفاده در صنایع. در طی این فرایند رنگ روی چرم کمی تغییر می کند، به همین دلیل اگر هنگام برش میان قسمت میانی با رویه اختلاف رنگ وجود دارد. این اختلاف رنگ می تواند باعث کاهش زیبایی محصولات چرمی شود به همین دلیل برای از بین بردن آن از رنگ لبه چرم استفاده می شود.
چگونه از چرم دوزی درآمد کسب کنیم؟
چرم‌دوزی در خانه می‌تواند به یک سرگرمی لذت‌بخش تبدیل شود، البته اگر به درستی انجام شود. این شغل می‌تواند به یک منبع درآمد پایدار نیز تبدیل شود. در این بخش، موارد لازم برای آن دسته از علاقه‌مندانی که می‌خواهند این هنر را در خانه به عنوان شغل پیگیری کنند، ارائه می شود.
آموزش و فراگیری:
قبل از هر چیز، مهارت‌ها و دانش اولیه برای شروع کار ضروری است. شرکت در کلاس چرم دوزی که به صورتی مجازی یا حضوری برگزار می شود، می تواند انتخاب خوبی برای شروع آموزش چرم دوزی باشد. برای آموزش چرم دوزی می توانید به دوره چرم دوزی آکادمی هنری مراجعه کنید.
تهیه تجهیزات مناسب:
یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای ساخت محصولات چرمی استفاده از ابزار و وسایل مناسب و با کیفیت است. برای شروع می توانید به سراغ محصولات ارزان تر و محدود بروید و بعد از گذشت زمان محصولات و ابزارهای متنوع تری خریداری کنید.
تجربه و تمرین:
برای شروع مسیر به سراغ ساخت محصولات ساده و کوچک مثل کیف‌های کوچک، جاکارتی‌ها یا کمربند بروید. ساخت این نوع محصولات احتیاج به مقدار کم تری چرم دارد و به خوبی می توانید مهارت های مختلف مثل مدل های دوخت چرم را بر روی آن ها تمرین کنید.
برندسازی و بازاریابی:
برای موفقیت در هنر چرم‌دوزی می توان از ابزاهایی مثل شبکه‌های اجتماعی برای تبلیغ و فروش محصولات برقراری ارتباط مستمر با مشتریان استفاده کرد. برای موفقیت در این حوزه باید با استفاده از خلاقیت خود محصولات جذاب و خاصی خلق کنید.
نمونه محصولاتی که به کمک چرم دوزی می توانید خلق کنید:
کیف لپ تاپ چرم
جاکارتی چرم
جاسوئیچی چرم
